ورزش جودو (هنر رزمی جودو) برخاسته از ژاپن است و جزو هنرهای رزمی مثل کاراته، تکواندو و کونگ‌فو است؛ اما متفاوت از سایر هنرهای رزمی است و مشت و لگدزدن در مسابقات ممنوع است.

جودو هنری رزمی است که اساساً گلاویز شدن در آن زیاد بوده و هدف آن زمین زدن، گیر انداختن، مهار کردن و حتی از کار انداختن بازوان حریف است، به‌گونه‌ای که منتهی به تسلیم شدن وی شود. تأکید اصلی جودو روی توانایی به کار بردن نیروی حریف است؛ به‌گونه‌ای که منتهی به تسلیم شدن وی شود.

جودو تنها یک مبارزه فیزیکی نیست، بلکه یک مبارزه فکری نیز هست، بدین گونه که یک جودوکار موفق باید قادر باشد حرکات حریف را از قبل پیش‌بینی کرده و با عکس‌العمل خود پاسخ مناسبی به آن بدهد.

بسیاری از افراد جودو را از سنین خردسالی یا ۵ یا ۶ سالگی شروع می‌کنند و برخی این هنر را تا سنین بالا و در حدود سنین ۶۰ یا ۷۰ سالگی ادامه می‌دهند. جودو باعث بهبود سطح آمادگی عمومی بدن همراه با افزایش قدرت بدنی می‌شود. در برخی افراد جودو باعث به‌وجود آمدن حس اعتمادبه‌نفس، نظمی درونی و خویشتن‌داری می‌شود که همگی آن‌ها مهارت‌های لازم در زندگی می‌باشند.

پدر و مادرها اغلب این ورزش را دوست دارند چراکه این ورزش به کودکان آن‌ها انضباط و احترام می‌آموزد. این ورزش علاوه بر اینکه باعث حفظ آمادگی و آراستگی هنر آموزش می‌شود مهارت‌های دفاع انفرادی خارق‌العاده‌ای را نیز به همراه دارد.

مسابقات جودو برای کسانی‌که مایل به مبارزه هستند هر هفته در سطح محلی، منطقه‌ای، کشوری و بین‌المللی برگزار می‌شود. جودو، ورزشی است که تغییرات در آن وجود ندارد، یعنی اینکه تمرینات و مبارزه به این ورزش در همه  نقاط دنیا فقط به یک طریق صورت می‌گیرد.

جودو اولین هنر رزمی بود که به دلیل شهرت جهانی آن برای اولین بار در المپیک توکیو در سال ۱۹۶۴ وارد بازی‌های المپیک شد. درحال حاضر حدود ۱۷۵ کشور دراین رقابت ورزشی حضور دارند و این امر باعث شده تا این ورزش در بازی‌های المپیک به دومین ورزش جنجال‌برانگیز تبدیل شود.

تاریخچه ورزش جودو

منشأ جودو از هنر رزمی جوجیتسو است. لغت جوجیتسو در قرن ۱۶ میلادی در ژاپن به وجود آمد. این کلمه به همه‌هنرهای رزمی که با دست خالی انجام می‌گرفت، گفته می‌شد. جودو قبل از آن‌که در المپیک سال ۱۹۶۴ به‌عنوان یک‌رشته ورزشی پذیرفته شود، سیستمی از دفاع شخصی بود که توسط «جیگوروکانو» بنیان‌گذاری شده بود. جودو ریشه در هنرهای رزمی سامورایی دارد که با دست‌خالی مبارزه می‌کردند و براساس دست‌به‌یقه شدن است.

در ژاپن اسم‌های زیادی برای هنرهای رزمی که بدون وسیله و با دست‌خالی انجام می‌گیرد، وجود دارد. از میان آن‌ها می‌توان به توریتی، واتسو، یاوارا، گوگوسوگو، تایوتسو و کمپو اشاره کرد.

در سال ۱۸۸۲ استاد جوانی به‌نام «جیگوروکانو» باشگاهی را برای آموزش هنر رزمی خود به وجود آورد. وی نام این باشگاه (یا مدرسه) را باشگاه کودوکان و نام هنر رزمی خود را جودو نامید. همان‌گونه که جوجیتسو به معنای هنر ملایمت است، جودو نیز به معنای روش ملایمت است. آقای کانو می‌خواست با انتخاب این کلمه به شاگردانش هنرهای رزمی عالی را بیاموزد.

هدف ورزش جودو پرتاب کردن، گیرانداختن، خفه کردن و قفل مفصل حریف به‌منظور تسلیم کردن وی است. در این ورزش ضربه مشت و لگد وجود ندارد و همین باعث تمایز این ورزش با بسیاری دیگر از هنرهای رزمی شده است. حتی زمانی که فرد جودو را به‌عنوان دفاع شخصی فرامی‌گیرد، چگونگی دفع مشت‌ها، لگدها و سلاح‌ها را با پرتاب کردن، خفه کردن و قفل‌های مفاصل می‌آموزد.

این ورزش اگر به‌درستی تعلیم داده شود یکی از بهترین روش‌های دفاع شخصی است. بزرگ‌ترین ارزش جودو در تأکید آن روی ملایمت و اعتدال به‌عنوان یک روش است. جودو به شخص می‌آموزد که از درگیری پرهیز کند و به دنبال معتدل‌ترین راه‌حل برای همه درگیری‌ها باشد.

اولین مزیت جودو ایجاد آمادگی جسمانی فوق‌العاده در فرد است. از این طریق فرد می‌تواند هم انعطاف‌پذیری و هم قدرت‌بدنی خود را بالا ببرد. تمرین فنون مربوط به جودو باعث می‌شود بدن قوی‌تر شده و مقاومت دستگاه‌های قلبی _ عروقی بیشتر گردد.

هنر آموزان جودو می‌توانند قدرت تمرکز خود را بالابرده و دارای حافظه قوی شوند. این قابلیت‌ها نه‌تنها در تمرین جودو تأثیر دارند بلکه در تحصیل و شغل افراد نیز تأثیر مثبت دارند. هنرآموزان از طریق تعلیم ذهنی جودو یاد می‌گیرند چگونه در زیر فشارهای زندگی آرامش خود را حفظ کنند. این توانایی در همه‌چیز از رانندگی گرفته تا امتحان و از کسب درآمد گرفته تا ارتقاء سطح زندگی و … تأثیر مثبت دارند.

زمینه پیدایش ورزش جودو

تاریخ جودو را نمی‌توان از ابداع‌کننده این ورزش جدا دانست. استاد بزرگ و مدرس تربیت‌بدنی مدارس، جیگورو کانو ژاپنی مؤسس این هنر رزمی است. کانو در یک خانواده نسبتاً ثروتمندزاده شد. بنابراین امکانات خوبی دراختیار او قرار گرفت. او تحصیلات آکادمیک را به‌راحتی از سن هفت‌سالگی آغاز کرد و زبان انگلیسی و سایر علوم را تحت آموزش چندین آموزگار آموخت. در آن زمان، کانو بدن نحیفی داشت.

با مخالفت خانواده تحت تعلیم یک معلم جوجیتسو قرار گرفت. در آن دوره، شهرت جوجیتسو رو به‌کاهش بود. بسیاری از کسانی که این ورزش را آموخته بودند و مهارت خوبی داشتند، ناامید شده و تمرینات خود را رها کردند. اما کانو بهترین و بامهارت‌ترین شاگرد استاد بود.
با گذشت سال‌ها و پس از درگذشت استاد، او مدارس و مراکز آموزش جوجیتسو متنوعی تأسیس کرد و به‌توسعه این ورزش پرداخت. اما کانو اعتقاد داشت که مفهوم کلمه جوجیتسو برای توصیف این هنر رزمی کلمه مناسب و کافی نیست به معنای هنر و مفهوم است، اما تنها یک روش برای تکنیک‌های فیزیکی این ورزش است. به‌همین دلیل، کانو بخش دوم کلمه را به do به معنای “راه” یا “مسیر” تغییر داد. این کار معنی و مفهوم بهتری به این هنر رزمی بخشید. این‌گونه بود که جودو برای اولین بار از دل ورزش جوجیتسو بیرون آمد.

تشک جودو

ضروری‌ترین وسیله برای آموزش جودو تشک جودو است. تشک جودو باید به‌اندازه کافی ضخیم باشد تا در موقع پرت شدن حریف صدمه‌ای به وی نرسد. همه فنون جودو را می‌توان روی تشک انجام داد توجه داشته باشید که هرگز با کفش روی تشک جودو نروید، زیرا ممکن است نوک کفش شما بلوک‌های کوچک تشک را از جا بکند یا چیزهای دیگر از کف کفش شما به تشک بچسبد؛ درنتیجه پا یا بدن افرادی را که روی تشک تمرین می‌کنند، مجروح سازد.

برای تهیه باکیفیت‌ترین تشک‌های ورزشی جودو با ما تماس بگیرید.

لباس جودو

وسیله دیگری که برای آموزش جودو لازم است جودوگی یا همان لباس جودو است. لباس جودو باید به‌اندازه کافی ضخیم باشد تا در موقع کشیده شدن پاره نشود. نام ژاکت جودو اوواگی و نام شلوار جودو زوبون است. جودوکار باید طرف چپ لباس را روی طرف راست آن گذاشته و با کمربند (ابی) آن آر محکم کند؛ همان‌گونه که قبلاً گفته شد رنگ کمربند نشان‌دهنده رتبه جودوکار است. کمربند باید محکم باشد و به‌آسانی پاره نشود. لباس جودو، یا جودوگی، شامل یک شلوار و یک ژاکت محکم از جنس پنبه و کتان است.

کمربند رنگی برای نشان دادن درجه تمرین کننده روی ژاکت و دور کمر محکم بسته می‌شود. آبی و سفید دو رنگ اصلی لباس جودو است. پوشیدن لباس جودو در اوایل قرن بیستم تصویب شد، در آن زمان سفیدرنگ سنتی برای شلوار و ژاکت بود. در دهه ۱۹۸۰، پوشیدن جودوگی آبی در بعضی از مسابقات به تصویب رسید. از آن زمان تابه‌حال، استفاده از یک جودوکی آبی و سفید در بسیاری از محافل رقابتی معمول بوده است.

همچنین یک ترازوی ماشینی (یا یک باسکول) در باشگاه جودو مدرن لازم است. هرچند در برابر یک حریف ماهر مهارت بالا ضروری است ولی قدرت بدنی بالا و توسعه‌یافته حرف اول را در بردوباخت می‌زند

کمربند جودو

جودو در کنار کاراته و تکواندو جزو اولین ورزش‌هایی است که از سیستم درجه‌بندی رنگی سطح مهارت جودوکار را مشخص می‌کند. البته سیستم رنگ‌بندی در کشورهای مختلف متفاوت است. ژاپن، ایرلند، استرالیا، آمریکا، بعضی کشورهای اروپایی و برزیل از درجه‌بندی مختلفی برای رنگ کمربند و سطح دانش‌آموز بهره می‌برند.

با افزایش مهارت جودوکار رنگ کمربند او تغییر کرده و به‌درجه بالاتر ارتقا پیدا می‌کند. در بیشتر کشورها ترتیب کلی عموم کمربندها به‌صورت؛ سفید، زرد، سبز، بنفش، قهوه‌ای (سه درجه)، و سیاه است. اصطلاح “دان” برای سطوح کمربند مشکی و اصطلاح “کیو” برای درجه‌بندی کمربندهای رنگی استفاده می‌شود. کمربند مشکی جودو دارای ۱۰ دان است.

نگاه کلی به ورزش جودو

 اما روش و طراحی این ورزش رزمی به‌گونه‌ای تغییر کرده که دانش‌آموزان مبتدی به‌راحتی بتوانند تحت تعلیم قرار بگیرند، تمرین کنند و بدون آسیب زدن به حریف از تکنیک‌های جودو استفاده کنند. باید بدانیم که:

ـ در جودو ضربه زدن، مشت زدن یا هر نوع حرکت خشن وجود ندارد؛

ـ جودو شامل اعمال فشار شدید بر مفاصل بدن حریف نمی‌شود؛

ـ این ورزش به سلاح یا تجهیزات ورزشی نیاز ندارد.

به‌جای این موارد، هر جودوکار با گرفتن لباس فرم مخصوص حریف، از قدرت تعادل، نیروی بدنی و حرکات ناگهانی برای شکست دادن او استفاده می‌کند. بااینکه این فن‌ها ساده و پایه‌ای هستند، اما همین سادگی، ورزش جودو را دشوار کرده است. یادگیری فنون پایه‌ای جودو به زمان، تلاش،‌ انرژی و انجام تمرینات پرفشار ذهنی و جسمی نیاز دارد.

جودو یک ورزش رزمی پویا و قدرتی است که به نیروی فیزیکی و نظم ذهنی بالایی نیاز دارد. در یک حالت ایستاده، جودو دارای تکنیک‌هایی است که اجازه بلند کردن حرف و زمین زدن او را به شما می‌دهد. این ورزش از تکنیک‌هایی استفاده می‌کند که به شما اجازه می‌دهد حریف خود را روی زمین محدود کنید، روی او کنترل داشته باشید و تا تسلیم شدن فرد از قفل‌های مفصلی متنوعی استفاده کنید.

قوانین کلی مسابقات جودو

• مسابقات جودو  روی یک تشک تاتامی ۱۴ در ۱۴ متر یا حداکثر ۱۶ در ۱۶ متر برگزار می‌شود و ناحیه مبارزه ۱۰ در ۱۰ متر است. در بعضی موارد این ناحیه ۸ در ۸ متر مساحت دارد. جودوکاران قبل از وارد شدن به زمین مبارزه باید به یکدیگر احترام بگذارند.
• جودوکاران باید لباس آبی و سفید جودوگی را بر تن کنند، به‌ترتیب ژاکت و شلوار جودوگی نباید بیشتر از ۵ سانتیمتر از مچ دست و قوزک پا بالاتر باشد. کمربند نیز محکم روی ژاکت بسته می‌شود و از بیرون آمدن قسمت پایین آن جلوگیری می‌کند. استفاده از تبلیغات بیش‌ازحد روی جودوگی ممنوع است و اگر یک جودوگی مناسب دیگر پیدا نشود، جودوکار با کسر امتیاز یا باخت مسابقه مواجه خواهد شد.
• جودوکار نباید از تکنیک‌های غیرقانونی استفاده کند؛ حمله به مفاصل (به‌غیراز آرنج)، مشت زدن یا لگدزدن حریف، لمس کردن چهره حریف و یا عمداً مجروح کردن حریف به‌هیچ‌وجه جایز نیست.
• مدت مسابقات به سن ورزشکار بستگی دارد. طول بازی معمولاً ۳ دقیقه برای کودکان، ۵ دقیقه برای نوجوانان و نوجوانان و ۳ دقیقه برای استادان (بزرگسالان سی ساله یا بالاتر) است.

         وزن‌های جودو برای مردان: ۶۰-، ۶۶-، ۷۳-، ۸۰-، ۹۰-، ۱۰۰-،۱۰۰+ کیلوگرم

           وزن‌های جودو برای زنان: ۴۸-، ۵۲-، ۵۷-، ۶۳-، ۷۰-، ۷۸-، ۷۸+ کیلوگرم.